İş Hayatında Başarı Aslıhan Aksoy

Hedefler belirlemek, teoride her zaman harika görünür. Hafta başlarında, yılbaşlarında, sık sık hedefler belirlenir. Fakat bunların birçoğu ise maalesef gerçekleştirilemez.

Peki neden o güzel hedefleri bir hevesle söyleyip sonra uygulamıyoruz? Aslında bunun sebebi hedefleri öylesine belirlemektir, yani öylece lafta kalmasıdır. Başarının sırrı ise harekete geçmekte gizlidir. Belirlediğin hedefleri gerçekleştirebilmen için adım atman gerekir.

Eğer belirlediğin hedef bir proje bitirmekse, bu proje için bir deadline belirlersin ve o tarihe kadar bu işi tamamlarsın veya yapılacaklar listene e-postanı kontrol et diye not edersen, o gün bunu yaparsın. Bu yöntem kısa süreli hedefler için etkilidir. Peki ya uzun vadeli hedefler? Örneğin kendine bir kariyer yolu seçmek gibi. Epey ileri bir tarihte olan ve bu kadar uzun bir sürede değişime uğraması kaçınılmaz olan hedeflerin için nasıl bir yöntem uyguluyorsun?

Bunun için yapmanız gereken şey basitçe ifade edersek şöyle: Hedeflerini belirlemenin yanında bunları nasıl başaracağını, hangi zaman diliminde gerçekleştireceğini ve başarılı olmak için nasıl bir yol izleyeceğini de not et ve en önemlisi o zaman içinde oluşabilecek değişimleri de hesaba kat. 

Birincisi, bu şekilde yapman daha motive edici. Belirlediğin yolda günden güne daha ilerledikçe başarıya yaklaştığını hissediyorsun. İkincisi, önceliklerini belirlemede yardımcı oluyor. Çoğu zaman her şeyi yapmak, her işte başarılı olmak istiyoruz ama gerçek şu ki hepsini bir arada yapmak bazen mümkün olmuyor. Ancak nereye gittiğini bildiğinde uzun vadeli kazanımları sağlayacak fırsatlara daha kolay odaklanabiliyorsun (ve olmayacağını bildiğin şeylere “hayır” diyebiliyorsun).

Şimdi, bu tarz bir yöntemi kendi hedeflerine uygulamak istiyorsan izlemen gereken adımlar şu şekilde:

Adım 1: Önce bir içsel araştırma yap.

Nereye gitmek istediğini ve ne yapmak istediğini belirlemenin tek yolu önce halihazırda ne biliyorsun ve neleri bilmiyorsun, bunları düşünüp tartmaktır. Bu yüzden kendine şu soruları sor:

• Hangi meslekler ilginç geliyor? Hangi şirketler daha ilginç geliyor? Neden onlarla ilgileniyorsun?
• Hangi meslekler veya şirketler ilgini çekmiyor? Niçin?
• Mevcut işinde yapmaktan hoşlandığın ve hoşlanmadığın şeyler neler? 
• Bundan önceki işlerinde neler yapmaktan hoşlanırdın? Neleri yapmamayı tercih ederdin?
• Hangi yeteneklere sahipsin? İstediğin ancak henüz sahip olamadığın yetenekler neler?
• Hangi başarılarından gurur duyuyorsun? Henüz yapmadığın ancak başarmak istediğin bir şeyler var mı?
• Ne tarz bir çalışma ortamında kendini geliştirmek istersin?
• Ne tür bir yönetim tarzı seni en çok motive eder?

Sürece bu sorularla başlayın. Örneğin, bir editörsen, şimdiye kadar yaptıklarını, hangi rollerde yer aldığını not al. Yazmayı ve editörlüğü seviyorsun belki ama diyelim ki yalnızca belirli içeriklerde yazma fikri hoşuna gitmiyor. Toplantılara katılmayı, insanlarla iletişimde olmayı, yönetimi seviyorsun ancak bunun işinin büyük bir kısmını oluşturmasını istemiyorsun. Küçük bir organizasyonda küçük bir ekiple çalışmayı seviyorsun ancak belki büyük bir şirkete geçmeye de hayır demezsin.

Bu tarz örnekleri kendi hedeflerine uygulamalısın. Böyle soruları kendine soracak olmak biraz ürkütücü görünüyor olabilir veya zor geliyor olabilir. Ancak yolun sonunda elde edeceklerini düşündüğünde bunun çok önemli bir adım olduğunu sen de fark edeceksin.

Adım 2: Araştırmanı genişlet.

Her büyük araştırmacı kendi oluşturdukları hipotezleri gerçek verilerle destekler. Aslında hedef belirlemek de bundan farklı değil. Yukarıda oluşturduğun liste, kariyerinin gidişatını nasıl gördüğünü anlatan kaba bir taslaktır. Şimdi bunu -gerçekten istediğin şeyi- onaylama zamanı. Ve bunun adına kendin için gerçekçi bir yol çiz.

Örneğin bir mühendis olmak istiyorsun. Ancak bunun için gerekli yeteneğe (kod nasıl yazılır), kaynaklara (kod yazmak için nakit ve zaman ayırabilir misin) ve tutkuya (gerçekten tüm gün kod yazmak istiyor musunuz) sahip misin?

Bu kapsamlı araştırma iki formda gerçekleşiyor: networking, yani bağlantılar kurmak ve online araştırma.

Networking, dışarı açılıp insanlarla konuşacağın anlamına gelir - listelediğin alanlardaki, rollerdeki veya şirketlerdeki kişilerle, benzer yollardan geçen tecrübe sahibi insanlarla iletişime geçer ve onların deneyimlerini dinlersin, yol göstermelerini rica edersiniz.

Bunu yapmak hiç zor değil, hatta tamamen yabancı olduğunuz insanlar bile olsa yapabilirsin. Önemli olan, yılmadan ve doğru bir şekilde iletişim kurabilmektir. Sektörün hakkında, belirlediğin seçenekler hakkında, diğer insanlar hakkında daha fazla şey öğrenmek için yola koyul. İş arkadaşlarından veya diğer arkadaşlarından birinin seni, alanındaki biriyle bağlayıp bağlayamayacağını danış. Onlara kahve içmeyi teklif et ya da telefonla görüşmenin mümkün olup olmadığını sor. Bunun için e-mail yazmayı da deneyebilirsin.

Online araştırma ise networke göre daha kolaydır. Ancak somut sonuçlar elde etmesi daha zordur. Network ile hedeflerine giden yolu kolaylaştır, yeni fırsatlara kapılar açabilirsin. Ancak internette yaptığın araştırmalar, yalnızca hedeflerinin taslağını oluşturmaya yarar.

Birçok beceri ve ilgi alanı listeledin, böylece ilk adımı tamamladın. Şimdi seçtiğin iş alanındaki çeşitli iş tanımlarını, görevleri belirle. Hangi rollerde bu yetenekleri kullanabilirsin? Hangi görevler sana daha ilginç geliyor, -listende yer almasa bile- ve kaçırdığın noktalar neler, bunları not et.

Adım 3: Bir doküman hazırla.

Muhtemelen iyi olduğun ancak daha iyi olabileceğin birçok şey vardır - sadece şu andaki rolünde ilerlemek için değil, sonunda başka bir yerde daha kıdemli bir role geçmek için de olabilir.

Örneğin, kıdemli bir editör olmak için, gerçekten iyi bir düzenleme yapabilmen gerektiğini biliyorsundur. Bu yüzden, kendine bir hedef belirleyip altı ay içinde kendini geliştirmeye devam edebileceğin birkaç yol belirleyebilirsin.

Sıra, hayalindeki iş tanımında kaçırdığın noktalara geldi. Burada yapılması gereken şey, nasıl yapıldığını bilmediğin, öğrenmek istediğin şeyleri yazmak ve bunlarda nasıl ustalaşacağını belirlemektir.

Örneğin bir kıdemli editör ilanına bakıyorsun. İlanın tam başlığını ve şirketi (“Kıdemli Editör”, VICE Media), eksik olduğun kısmı (photoshop) ve bunu geliştirmek için nasıl bir planın olduğunu (online bir Photoshop kursu için uygun fiyatlı olanları araştırıp bütçe ayırıp ayıramayacağını yöneticiye sorabilirsin) listele.

Bağlantılarını not al.

Kimlerle bağlantı kurduğunu, onlara neler sorduğunu ve onlardan neler öğrendiğini not et. İsimlerini, iletişim bilgilerini ve konuşmandaki önemli noktaları listele. Geriye dönüp bakman gerektiğinde elinde bu notların bulunması çok işe yarayacaktır.

Adım 4: Hedefe var.

Evet, nihayetinde yüzdük ve kuyruğuna geldik. Şimdi belirlediğin yolu izleme ve hedefe varma zamanı. Bu yüzden şimdi (evet, hemen şu anda) takvimine bir tarih koy. 3 ay sonra veya 6 ay sonra (bu kısmı kendin belirle) oluşturduğun dökümanı tekrar gözden geçir. Neler yaptın, ne kadar yol kat ettin, değiştirmen gereken yerler var mı, bu soruların yanıtları için kendine belli bir tarih koy.

Uzun vadeli hedeflerini destekleyen bir yöneticin varsa, onları notlarına bakmaya ve ilerlemeye devam etmek için başka neler yapmanız gerektiğini konuşmaya davet et. Yalnızca yöneticin olmak zorunda değil, bir arkadaşın, meslektaşın veya tecrübesine değer verdiğin biri de olabilir.

Ve unutma: Değişmeyen tek şey, değişimin kendisidir. Yolun başında bazı hedefler koyabilirsin ancak yoldayken birçok şey değişebilir. Bu yüzden notlar alarak ilerle ve sık sık kontrol et. Gerekirse değişiklikler yap. Gerçekten değeceğini düşündüğün şeyleri hedef al. Çünkü kariyerinde ilerlemeni sağlayacak şey bu olacaktır. 

En iyi yeteneklerin kariyer platformu toptalent.co'ya üye ol, Türkiye'nin ve dünyanın en iyi şirketlerinin iş, staj ve kariyer fırsatlarını keşfet.