Çan Eğrisi Sistemi Nedir? Çan Eğrisi Notu Nasıl Hesaplanır?

Yeni CV örneklerini incele

Çan sistemi, üniversite öğrencilerinin başarısız oldukları derslerden geçmelerini sağlayan genel sınav notu puanının dahil edilip eklenmesiyle belirlenen geçme sistemidir. Üniversite öğrencileri için çan eğrisi büyük önem taşır. Birçoğunuz, çan eğrisinin tam olarak ne olduğunu merak ediyor olabilirsiniz, o zaman doğru yerdesiniz. Bu içeriğimizde çan eğrisi nedir, üniversite öğrencileri için önemi nedir, nasıl hesaplanır gibi soruları yanıtlayacağız.

Çan eğrisi sistemi nedir?

Çan eğrisine en basit tanımıyla düşük notu yükseltme diyebiliriz. Geçme notu, yükseltme notu, çan eğrisi, çan sistemi gibi farklı isimler almıştır. Üniversite için gidip görülmesi gereken ve hayata karşı gerçek sınavlar verdiğimiz yer diyebiliriz.

Bu yüzden üniversite zamanlarımız bizim için çok kıymetlidir. Bu zamanlarımızın kıymetini bilmeliyiz. Aldığımız sınav notları kimi zaman bizi mutlu ederken kimi zamanda üzebilir işte tam bu esnada karşımıza çan sistemi çıkar. Çan eğrisi şekil olarak çanı andıran bir grafiğe sahiptir. Bu grafik üzerinden belirli bir genel not ortalamasına ulaşılabilir. Toplanan veriler çan eğrisinin üst kısmında bulunur. Bu istatistiksel veri dağılımını çan eğrisi grafiğinde dağılımlı bir şekilde görebiliriz.

Çan eğrisi notu nasıl hesaplanır?

Çan eğrisini sadece üniversitelerde genel not ortalamasını hesaplama olarak kullanılmaz, şirketlerde performans yönetimini ölçmek için de kullanılır. Çalışanların performanslarına ölçebilmek için çan eğrisi grafik dağılımında bu verilere kolay bir şekilde ulaşabilmek mümkündür. Bu veriler büyük şirketler için olumlu bir kazanımdır.

Çan eğrisi üniversiteye göre, derse göre farklılıklar gösterir. Eskiden not yükseltme her üniversitede uygulanırken şimdilerdeyse belli başlı üniversitesiler çan sistemini uygular. Sınavlara hazırlık yaparak, çalışırsak çan eğrisine gerek kalmadan derslerimizden geçebiliriz.

Türkiye'de çan sisteminin üniversitelerde geçerliliği vardır. Çan eğrisi, genel not ortalamasının baz alındığı notun dersi geçmemize katkısı olan puandır. Bu notlar harflerle belirtilir. İyi, orta, kötü, başarısız gibi harf puan sistemiyle isimlendirilmiştir.

Bu harfler: AA, AB, BB, BC, CC, vb. şekillerde nitelendirilir.

İlgini Çekebilir: Üniversiteye Hazırlanan Öğrencilerin Yeni Rehberi: "Nasıl Kazandılar?"

Çan eğrisi notu nasıl hesaplanır?

Çan sistemi, vize ve final sınavları ile ortaya çıkan bir kavramdır. Bildiğin üzere vizeler, bir dönemin ilk sınavlarıdır. Vize sınavı test ya da klasik olarak yapılabilir. Vize sınavının %30'u etkilidir, final sınavının ise %70'i etkilidir.

Ders notu düşük olan bir üniversite öğrencisinin çan eğrisi sistemiyle notu yükselebilir. Çan eğrisi bütünleme sınavlarında da geçerlidir. Çan eğrisi hesaplaması yapılırken dikkat edilmesi gerekir çünkü bu hesaplama biraz karmaşıktır. Hem genel not ortalaması hem de standart sapma puanı baz alınır. Dersten aldığımız puanlara göre belirtilen geçme notu harf puanında da değişiklikler olabilir. Bir dersten AA ile geçiyorsak, diğer bir dersten CC de alabiliriz ya da BC ile de geçebiliriz. Bir dersten geçme notu 50 ise diğer dersten geçme notu 70 olabilir.

60 kişilik bir sınıfta 55 kişi sınavdan geçtiyse 5 kişi dersten kalmıştır. Bu nedenle vize ve final puanlarımıza gereken özeni göstermeliyiz. Örneğin, bir üniversitede sınıf geçme notunun notunun 60 olduğunu düşün. 55 alsan bile kalırsın. Bu yüzden vize ve finalden istenen geçme notlarına uygun puanlar almaya çalışmalısın.

Her üniversitenin vize ve final puanları okul puanına göre değişiklik gösterebilir. Bazı üniversitelerde vize %40 etkili iken final %60 etkili olabilir. Final ise ikinci sınavdır. Bütünleme sınavı ise vize ve final sınavı puanı düşük olan öğrencilerin dönem sonunda sınava girerek geçerli not alıp dersten geçmesidir.Tabi her öğrenci bütünleme sınavından geçebilir mi? Biraz riskli, bu nedenle, üniversite öğrencileri bütünlemeye kalmadan geçmeye çalışmalı.

Çan eğrisi, hesaplanırken ders notlarımızı hesaplandığımız gibi bir hesaplama yapmayız. Örneğin, sınıf geçme notunun 60 olduğunu düşünelim. Üniversite hocasının inisiyatifine bağlı olarak sınıf geçme notu 70'de olabilir ya da 50 olarak düşebilir.
Bu durum kulağa üzücü gelse de bu gibi durumlar üniversitelerde sık yaşanmaktadır.

Peki bu hesaplama nasıl yapılıyor? Yükseltme notu formülünü inceleyelim:

*HBN=Ham Başarı Notu=Vize ve Final not ortalaması

Net bir hesaplama yapabilmek için vize ve final sınav sonuçlarının olması gerekir. Standart sapmanın 5 olduğunu düşünelim sınıf ortalamasının ise 50 olduğunu varsayalım. Sonuç tablosu aşağıdaki gibidir:

50-54,99 puan CC
55-55,99 puan CB
60-64,99 puan BB
65-69,99 puan AB
70-70 puan AA olarak değerlendirilir.

İlgini Çekebilir: Üniversitelerdeki Harfli Not Sistemi Nedir? Harf Notları Ne Anlama Gelir?

Çan eğrisinin avantajları ve dezavantajları nelerdir?

Kısaca performansa dayalı genel not sistemi diyebileceğimiz çan eğrisinin en temel avantaj ve dezavantajlarından bahsedecek olursak; avantajı düşük notumuz yükselebilir, dezavantajı ise notu yüksek olup çan eğrisi sistemi ile genel not ortalamasıyla notu düşebilir.

Şimdi çan eğrisinin diğer avantajlarına ve dezavantajlarına kısaca göz atalım.

Çan Eğrisinin Avantajları

Sınıfın genel ortalaması düşük ise çan eğrisi sistemi ile öğrencilerin notları yükselebilir.
Sınıf not ortalamasından daha yüksek puana sahip olan öğrencilerin notları çan eğrisi sistemi ile daha da yükselir.
Örneğin, sınavdan 85 puan aldığımızı ve harf notu olarak AA aldığımızı düşünelim çan sistemi ile notumuzun 65 olarak da yine AA alabiliriz.
Geçme notu hesaplanırken, tüm öğrencilerin not ortalamaları baz alınarak toplanır ve genel ortalama puanı belirlenir.
Öğretim görevlileri, öğrencilerin notları doğrultusunda bir puan belirleyebilir.
Çan sisteminde değişiklikler akademisyenlerin inisiyatifinde gerçekleşir. Buna bağlı olarak çevresel faktörler ve sınavda yaşanabilecek durumlar önem arz eder.

Çan Eğrisinin Dezavantajları

Sınav notumuz yüksek iken çan sistemiyle notumuz düşebilir.
Çan eğrisi ile sınıf içi rekabet artar. Bu durum öğrencileri olumlu da etkileyebilir olumsuz da etkileyebilir.
Bu genel not ortalama sistemi, öğrenciler arasında not saklama gibi öğrencileri birbirlerinden uzaklaştıran tutumlara sebebiyet verebilir.

Çan eğrisinin geçerli olduğu üniversiteler hangisidir?

Hangi üniversiteleri çan eğri sistemini uyguladığını merak etmiş olabilirsin. Birçok üniversite mutlak puan sistemine geçtiği için çan eğrisi sistemi bazı üniversitelerde kaldırıldı. Fakat hâlâ bazı devlet ve vakıf üniversitelerinde çan sistemi uygulanmaktadır. Ayrıca, AÖF yani Açık öğretim Fakültesi'nde de çan eğrisi sistemi kullanılmaktadır.

İşte çan eğrisinin uygulandığı üniversiteler: