Yeteneklerini Geliştir Cansu Özveren

Çok başarılı insanlar, bir iki ayrı karakteristik özelliğe sahip olmaktansa, hepsini birden yansıtır.

Fikirler hakkında ne söylendiğini bilirsiniz – herkesin bir tane vardır. Eğer bunun aksiyona geçmiş halini görmek istiyorsanız, Google’da “başarılı insanların karakteristik özellikleri”ni aratın. Sonuçlardan bazıları şüphesiz ki memnuniyeti erteleme yeteneğinin başarının anahtarı olduğunu öngören Stanford’ta yapılan ünlü Marshmallow Testi’ni gösterecektir.

Ama bu tek teori olmaktan bir hayli uzak.

Stanford psikoloğu Carol Dweck’e göre, her şey zihniyete iner. Ortalama insanların kendi yeteneklerini sabit değer olarak gördüğü, başarılı insanlarınsa, onun deyimiyle, gelişmiş bir zihniyete sahip olduğunu belirten deneyler yapmıştır. Bir diğer deyişle, başarılı insanlar kişisel gelişimlerine ve kendi hatalarını aşılamaz kişisel kusurlar görmektense zorlukların üstesinden gelmeye odaklanırlar.

Penn State ve Duke tarafından yapılmış diğer bir çalışmada araştırmacılar 700 anaokulu öğrencisinin sosyal yeteneklerini değerlendirmiştir. 20 yıl sonra bunları takip etmiş ve sosyal yetenekler ve başarı arasında güçlü bir bağ olduğunu keşfetmişlerdir. Sosyal becerisi en iyi olan çocukların üniversite diploması alması ve tam zamanlı bir işte çalışması daha olasıyken anaokulunda sosyal becerilerinde zorluk çeken çocuklar göz altına alınmaya, aşırı içkiye ve devlet gözetimine daha meyillidir.

Ve liste uzayıp gidiyor. Peki burada ne oluyor? Neden onları desteklemek için bilimin yanı sıra başarıya katkıda bulunan özellikler hakkında bir çok farklı teori var? Galiba bunun sebebi çok başarılı insanların karmaşık olması – o kadar karmaşık ki onları tanımlayan bir çok nitelikleri çelişkili.

Çok başarılı insanlar, bir kaç ayrı karakteristik özelliğe sahip olmaktansa, birçok özelliği birden yansıtır. Bu başarılarının anahtarıdır. İşte size neden bahsettiğimle ilgili bir kaç örnek:

Kibardırlar ama söyleyeceklerini esirgemezler.

Ben başarılı insanları zarif yıkıcılar olarak adlandırıyorum. Statükodan hiçbir zaman memnun değillerdir. Sürekli “Eğer?” ve “Neden olmasın?” diye soran kişilerdir. Geleneksel mantıkla mücadeleden çekinmezler ama işleri sadece bozmak için yıkmazlar, daha iyisini yapmak için yıkarlar. Ama hâlâ kibar ve düşüncelidirler ve sırf küçük düşürmek olsun diye insanların hatalarına dikkat çekmezler. Ama bu sırtlarını yaslayıp insanların yanlış yöne gitmelerine izin verecekleri anlamına gelmez. Rotayı değiştirme vakti geldiğinde seslerini yükseltmekte tereddüt etmezler.

İşleri konusunda çok tutkuludurlar ama mantıklı ve objektiftirler de.

Başarılı insanlar işleri konusunda oldukça tutkuludur ama bunun düşüncelerini çarpıtmasına izin vermezler. Geri adım atıp, işlerine eleştirel bir gözle bakma ve hatalarını kabul etme yetisine sahiptirler. Eğer yaptıkları felaket bir işse, bunu itiraf ederler çünkü üstünde onların adını taşıyacak ortalamanın altında bir iş ortaya koymaktansa değişik bir şeyler denemenin daha iyi olacağının farkına varmışlardır. Bu tarafsızlık duyusu onlara ayrıca başkalarının yaptığı geri dönütleri kişisel algılamadan kabul etmelerine izin verir.

Hem rasyonel hem de içgüdüsel düşünürler.

Rasyonel (convergent) düşünme IQ testleri tarafından ölçülen düşünmedir: tek bir doğru cevabı olan mantıksal düşünme. İçgüdüsel (divergent) düşünme ise daha az kesindir. Fikirleri toplama ve kesin bir doğru ya da yanlış cevabı olmayan sorular sormayla ilgilidir. İkisi de önemlidir. IQ’nuz her ne kadar yüksek olursa olsun, bilinenin dışına çıkmadıkça başarılı olamazsınız. Diğer taraftan fikirlerinizin değerli olup olmadığını doğru bir şekilde yargılamak için rasyonel düşünmeye ihtiyacınız vardır.

Bu ikilemin bu kadar önemli olmasının sebebi budur.

Hem enerjik hem sakindirler.

Başarılı insanlar söz konusu tutkunu oldukları işleri yapmak olunca limitsiz bir enerjiye sahipmiş gibi görünürler ama çıldırmış değillerdir. Enerjilerini kontrol altında tutarlar. Çok çalışırlar ve ellerindeki işlere özel bir konsantrasyonla odaklanırlar ama o kadar sakindirler ki bunu çok kolay ve eğlenceli bir şeymiş gibi gösterirler. Bazı insanlar o kadar enerjiklerdir ki hiperaktif ve dikkatsiz olurlar, sürekli bir şeyden diğerine atlarlar. Başarılı insanlar enerjilerini nasıl kullanmaları gerektiğini bilirler ki gelişimlerini baltalamak yerine ona katkı sağlasın.

Çalışmayı ve oynamayı severler.

Başarılı insanlar sürekli duyduğumuz “Sevdiğin şeyi yaparsan hayatın boyunca çalışmış sayılmazsın.” sözünü hayata geçirirler. Yaptıkları şeyi sevdiklerinden, beyin fırtınasını, problem çözmeyi, zor projelerin üstesinden gelmeyi düşündürücü, ilgi çekici, ve tatmin edici bulurlar. Ve işlerini çok ciddiye almalarına rağmen ondan kaynaklanan zevk ve memnuniyet iş ve oyun arasındaki sınırı bulanıklaştırır.

Hem içe kapanık hem dışa dönüklerdir.

Başarılı insanlar içe ve dışa dönüklüklerini, durum neyi gerektiriyorsa, büyütecek şekilde hareket etmede rahattırlar. Bir konferans salonunun arka tarafında oturup sessizce ne olup bittiğini dinleyebilir, ya da sahneye çıkıp bir mikrafon kapıp koca bir kalabalığı kontrol edebilirler – ve ikisini de yaparken oldukça rahat görünürler.

Saf ve zekidirler.

Kimse zekanın başarının önemli bir parçası olmadığını söyleyemez ama birçok başarılı insan aynı zamanda diğerlerinin körü körüne kabul ettiği kısıtlamalar için çocukca bir farkındalık eksikliğine (ya da belki de saygı eksikliği) sahiptir. Başkalarının mümkün olduğunu söylediği şeylerle kısıtlı değildirler.

Hem mütevazı hem de gururludurlar.

İşinizle gururlanmak başarı için kesinlikle bir gerekliliktir ama başarılı insanlar kendilerinden önce gelen ve beraber çalıştıkları insanlar olmadan bugün oldukları yerde olamayacaklarını bilirler. Başarılarına kendi başlarına ulaşamayacaklarının farkındadırlar ve bunu kabul ettiklerinden başkalarına kanıtlayacakları bir şey yoktur. İşte bu yüzden çok başarılı insanlarla tanıştığınızda onları ayakları yere basan mütevazı insanlar olarak görürsünüz.

Özetlemek gerekirse…

Başarı için gerekli olan kişisel özelliklerin ne olduğu konusunda birçok farklı fikrin olmasının – ve çoğunluğunun birbiriyle çelişmesinin – sebebi başarılı insanların karmaşık olmasıdır. Başarılı insanlar çok çeşitte, ihtiyaç duyduklarında kullanabilecekleri, çelişkili becerilere sahiptirler; tıpkı bir tamircinin iyi doldurulmuş alet çantası gibi.