Yeteneklerini Geliştir Berkay Taner
Erteleme Sorunundan Kurtulmanın 7 Yolu
Yeni CV örneklerini incelePsikologlar, yaklaşık 120 senedir ertelemenin ardındaki zihniyeti anlamaya çalışıyor. Amerikan Psikolojisi'nin kurucularından William James şöyle söylemişti: “Tamamlanmamış bir görevin rahatsızlığı kadar yorucu bir şey yoktur.”
Peki bu problem ne kadar büyük, kimler bu problemden rahatsız ve yapılabilecekler neler?
• Erteleme meselesi
“Erteleme” oldukça yaygın bir problem. Öğrencilerin %75’i bir şeyleri ertelediğini, %50’si ise bunu düzenli olarak yaptığını kabul ediyor. Ertelemenin en yaygın 3 şekli ise: uyumak, video oyunu oynamak ve televizyon izlemek. Tabii bu araştırma 15 yıl önce yapıldı, yani günümüzde bu üçlüye sosyal medya ve akıllı telefon kullanımı da eklenebilir.
Araştırmalara göre “erteleme” düşük özgüven, irrasyonel inançlar, başarısızlık korkusu, depresyon ve sağlıksız çalışma alışkanlıklarıyla da ilişkilendiriliyor. Dahası, bu “erteleyen” grubun daha stresli ve sınavlarda genele göre daha başarısız olduğu görülüyor.
• Kim bu “erteleyenler”?
Otokontrol sorununa ve akademik başarılarıyla ilgili özgüven sorunlarına sahip öğrenciler ertelemeye daha eğilimliler.
“Ertelemek” bu noktada bir koruma stratejisine de (“başaramadım çünkü denemedim.” vb.) dönüşebiliyor. Ayrıca herhangi bir zaman sınırını kontrolcü bulan “asi” bir tutum da nadir de olsa ertelemeye eğilimli grubun içinde.
• Nasıl baş edilir?
1. Başlarken yalnızca birkaç dakikanı ayır.
Ertelemenin sorun olmasında “gereksiz şeyleri” yapmanın yanında “gerekli şeylere” başlamayı geciktirmek de bir sebeptir. Bununla baş etmek için, Richard Wiseman'a göre “Zeigarnik Etkisi”nden yararlanılabilir. Buna göre beynimiz bir işe başladığında, onu bitirene dek alarmda olma eğilimde.
Başlamak genellikle en zor kısımdır. Eğer kendini başlamaya ikna edebilirsen beyninin yarım kalan işten duyduğu rahatsızlık, en büyük yardımcın olabilir.
2. Önemli ve zor olanları önce yap.
Sirkadiyen saat olarak bilinen günlük biyolojik saatimize göre en ayık olduğumuz saat sabah 10.00. Öğle ve sonrasına doğru bir düşüş yaşıyoruz. İş zorlaştıkça ona verilmesi gereken enerji ve konsantrasyon da artar. Dolayısıyla, öncelikle zor veya daha önemli olan işleri tamamlamak, bunları yorgunken yapma zahmetinden kurtulmanı sağlayacaktır.
3. Planlama kabiliyetini geliştir.
Planlama, görev esnasında doğru stratejileri seçme ve bunları uygulayabilme yeteneğidir. Bu, geçmişte olduğu gibi günümüz için de çok değerli bir kabiliyet. Farklı bir açıdan bakılırsa, erteleme de “bir planlama başarısızlığı” olarak tanımlanabilir. Yine de, ertelemeyle ilgili araştırmalar yapan bilim insanlarına göre planlamanın önemli olduğunun farkında olmak yeterli değil. Beklediğin etkiyi sağlamasını istiyorsan, bu stratejiyi uygulayacak özgüvene sahip olmalısın.
4. Çevreni amacına uygun bir şekilde düzenle.
Görüş alanında dikkatini çekecek şeylerin olması durumunda, yaptığın işe odaklanamaman ve bu işi ertelemen mümkün. Yakın zamanlı bir araştırmaya göre telefonunu görüş alanında tutmak bile %20 oranda daha düşük performansa neden oluyor. Çalışma alanını gözden geçirip ve dikkatini dağıtacak şeylerden arındırman ertelemeyle baş etmekte yardımcı olacaktır.
5. Zaman sınırını daralt.
Araştırmacı Piers Steel, erteleme üzerine yaptığı analizde şöyle söylüyor: “Gözlemlediğimiz üzere uzak bir teslim tarihine sahip olan görevlerin etkisi, bu görevden sorumlu olan kişi üzerinde daha zayıf, yakın teslim tarihine göre çok daha zayıf.” Böyle bir durumda görevi bölümlere ayırıp kendine verdiğin süreyi daraltmak daha yararlı olabilir.
6. Kendine olan güvenini ve inancını geliştir.
Başarılı olamayacağına inanan öğrencilerin ertelemeye daha meyilli olduğundan bahsetmiştik. Özgüvenini geliştirmenin bir yolu da seninle aynı sorunları yaşayıp bundan kurtulmayı başaran insanları gözlemlemek. Bu yöntem de istenen şeyin ulaşılabilir olduğunu göstermekte yardımcı olacaktır.
7. Görevi daha zor hale getir.
Diğer yöntemlere göre biraz daha sıra dışı gözükebilir. Zor bir görevin ertelenmesinin daha olası olduğu düşünülebilir. Ama süreç tam olarak böyle işlemiyor. İnsanlar daha zor bir görevin üstesinden geldiklerinde yaptıkları işten daha çok tatmin duyuyorlar.
Başarılı ama yorgun ve biraz da sıkılmış bir öğrencinin görevini -ulaşılabilir kaldığı sürece- biraz daha zorlaştırmak iyi bir fikir olabilir.
En iyi yeteneklerin kariyer platformu toptalent.co'ya üye ol, Türkiye'nin ve dünyanın en iyi şirketlerinin iş, staj ve kariyer fırsatlarını keşfet.
