İş Hayatında Başarı Ecem Ergüneş

''Başlamak bitirmenin yarısıdır'' derler ama bitirmenin diğer yarısı değişen koşullara rağmen hedefi gerçekleştirecek motivasyonu bulmaktır. Az insan, ikinci yarı olan motivasyon konusunda iyidir.

Çoğu senaryoda, insanlar vazgeçme ya da başarısızlıkla karşılaşır ve hedeflerine ulaşmak için çaba gösteren insanları bu durumda görmek üzücüdür. Bu yüzden, zorluk çeken insanlar için önerim hedeflerini tamamlarken aşağıda listelediğimiz stratejileri göz önünde bulundurmalarıdır.

İşe, hedeflerini gerçekleştirmek için neden çabaladığını ve mücadeleye inatla devam ettiğini anlayarak başlayabilirsin. 

İnsanlar hedeflerini gerçekleştirmek için neden mücadele eder?

Hedefleri tamamlayamanın birçok nedeni bulunsa da, iki temel şeyin eksikliğine daraltılabilir: motivasyon ve sabır.

Motivasyon, bir şeyleri tamamlamak için duyulan istektir. Eğer motivasyonun yoksa bahanelere sığınırsın. Basit olarak “Bugün bunu yapmak istemiyorum” gibi bahaneler olabilir.

Sabır, uzun vadede yardımı olacak bir etkendir. Üzerinde çalıştığın projeler veya hedeflerin genelde bir gün veya bir haftada gerçekleştirilebilecek şeyler olmayabilir. Sabırlı olmak, hedefine ulaşırken sana yardım edecektir. Sabırlı olmazsan aceleyle yaptığın işler başarısızlıkla sonuçlanabilir.

İşin kötü tarafı, sabır sadece senin başa çıkabileceğin bir sorundur. Sabırlı olmak için herhangi bir formül ya da strateji bulunmaz. İnsanın kendi kendini kontrol ettiği bir özellik olarak karşımıza çıkar. Deneyebileceğin bazı yöntemlere örnek vermek gerekirse, kendini beklemeye zorlayabilirsin ya da başta seni sabırsız yapan şeyleri bulmak sabırlı olman için başta atacağın adımlardan olabilir.

Motivasyon ise farklı kaynaklara dayandığı için tavsiye ve stratejinin işe yaradığı bir alandır. Hedeflerine ulaşmanın birçok yolu vardır ve izleyebileceğin belirlenmiş bir yol bulunmaz. 

Hedeflere ulaşmak için yapılması gerekenler nelerdir?

Motivasyon ve sabrın hedefler konusunda önemini akılda bulundurarak onlara ulaşmayı kolay ve erişilebilir hale getirmek için kullanabileceğin bazı stratejilerden bahsedeceğiz. Hedeflerin nasıl belirleneceği veya onlara nasıl ulaşılacağı konusunda tek bir altın kural bulunmaz, bu sayede deneyerek kendi yöntemini bulabilirsin.

Hangi stratejinin sana iyi geldiğini görmek için en az birkaç ay denemelisin. O noktadan sonra, hedefe ulaşma sürecini iyileştirmek için ayarlamalar yapmaya başlayabilirsin.

1. SMARTER hedefler belirle.

Hedef belirlerken altın bir kural olması gerekiyorsa, bu altın kuralın SMART hedef sistemi olduğu söylenebilir. İnsanlar hedefler hakkında konuşurken akıllara gelen ilk yöntem bu sistemdir. Zamanla bu genişletilip SMARTER hedef sistemi oluşturulmuştur.

SMART, İngilizce kelimelerin baş harflerinden oluşmuş beş sözcükten oluşur ve Türkçe karşılıkları şunlardır:

• Specific – Belirli
• Measurable – Ölçülebilir
• Attainable – Uygulanabilir, başarılabilir
• Relevant – İlgili, gerçekçi, amaca hizmet eden
• Time-Sensitive – Zamanlamaya bağlı

SMARTER ile SMART aynı şeydir. Belirli, ölçülebilir, başarılabilir, gerçekçi, zamana bağlı gibi özelliklere sahip olan hedeflerde dikkat edilmesi gereken iki şey daha eklenmiştir. Bu iki şey ise değerlendirilme ve yeniden ayarlanma özellikleridir (E – evaluated, R – re-adjusted).

Başka bir deyişle, bir hedef üzerine çalıştıktan ve belirledikten sonra onu değerlendirmek için geri dönüp hedef üzerinde o değerlendirmeyi yansıtacak ayarlamalar yapılması önemlidir.

Örneğin, kilo vermeye karar verdin ve kendine bir ayda 5 kilo vermek gibi bir hedef koydun. Eğer diyet ve spor yaparsan hedefine ulaşabilirsin ama “ER” kısmı iki hafta içerisinde karşına çıkar ve tüm sürece dönüp bakmanı gerektirir.

- İyi giden şeyler neler?

- Geliştirilmeye ihtiyacı olan şeyler neler?

Sistem içerisindeki bu adım hedefe ulaşma yolunu büyük ölçüde etkiler. Olmak istediğin yerdeysen, motivasyonun ve kendine güvenin artar. Eğer olmak istediğin yere henüz gelmediysen, E adımına (değerlendirme) ilerlersin. Burada hedefini yeniden değerlendirirsin, belki biraz fazla hırslıydın bu yüzden daha sabırlı olmalısın. Motivasyonunu artırmak için çitayı biraz indirmeyi deneyebilirsin.

Kontrol sistemi olduğu için SMARTER hedefler daha iyi işler. SMART hedefler daha çok hedefin özelliklerine odaklanır, sonraki kontrollere değil.

2. Kötü alışkanlıklarından kurtul.

Kötü alışkanlıklar hayatın birçok alanında olabilir. Sürekli bahane uydurmak kapsayıcı kötü alışkanlıklardan biridir. Bunlar ilerlemeni engeller, motivasyonunu düşürür ve bunlarla başa çıkmak sinir bozucu olabilir. Tam da burada sabır tekrar karşımıza çıkar. Kötü alışkanlıklardan kurtulma süreci üzerinde çalışmak için zaman ister.

Öncelikle, kötü alışkanlıklarını belirlemek için zaman ayırmayı deneyebilirsin. Senin için kötü olduğunu düşündüğün hangi alışkanlıkların var? Bunları bir yere yaz ve hayatından çıkarmak için bir plan oluştur.

Hatta, bu kötü alışkanlıklarını iyi alışkanlıklarla değiştir. Bunu yapmak için kötü alışkanlığının sana getirdiklerini düşün. Her alışkanlık bir ihtiyaca karşılar. Bu ihtiyaç duygusal destek, memnuniyet ya da başarı duygusu olabilir.

Kötü alışkanlığının sana neler sağladığını bul ve aynı ihtiyacını karşılayacak benzer ama iyi bir alışkanlık edinmeye çalış.

3. Öz disiplin oluştur.

Disipline sahip olduğun zaman, bir şeyler yapma motivasyonu bulmak için endişelenmene gerek yoktur. Görevlerin ilk adımlarında bile işi nasıl yapacağına dair bir düşünceye sahip olursun. İşlerini otomatik olarak düşünmene gerek kalmadan yaparsın.

Sabah rutini iyi bir örnektir. Her sabah o günde hazırlanmak için yaptığın bir dizi şey vardır. Daha doyurucu bir sabah istiyorsan ya da şu andaki rutininden memnun değilsen, başka aktiviteler ekleyebilirsin. Yakında onlar da rutininin bir parçası olacaktır.

4. Dikkat dağıtıcı unsurları kısıtla.

Kötü alışkanlıkları azaltmanın yanında hayatında daha az dikkat dağıtıcı şey bulundurmalısın. Bu unsurları sınırlamanın bir yolu, çalışma alanını daha iyi organize etmektir.

Bir başka yol ise, çalışma öncesinde veya sırasında çalışma akışına girmeyi sağlayacak aktiviteler yapmaktır. Meditasyon veya dinlendirici müzikler dinlemek bu konuda yardımcı olabilir.

5. İyi bir zaman yönetimine sahip ol.

Günde sadece 24 saatin var ve sen bunun bir kısmını yemek yemek ve uyumak için kullanıyorsun. Zaman değerlidir ve bunu akıllıca harcadığından emin olmalısın. Bu her zaman çalışmak anlamına gelmez. Sosyal ve sağlıkla ilgili ihtiyaçlarınla diğer ihtiyaçların arasında denge kurduğundan da emin olman gerekir.

Şu an yaptığın şeyin harcadığın zamana değdiğinden emin olmalısın. Yaptığın belirli bir aktiviteden ya da konuştuğun kişiden ne gibi faydalar elde ediyorsun, bunlar sana neler katıyor hiç düşündün mü?

Bu fayda her zaman alışılmadık bir şey olmayabilir ama dikkatli olup konsantre olmanı zorlaştıran veya seni alıp başka yerlere götüren şeylere zaman harcamamalısın.

6. Önce en önemlileri yap.

Eline geçen ilk fırsatta, önce en büyük ve önemli görevi ya da hedefi yerine getir. Bunun motivasyonun kaynağıyla oldukça ilgisi var. İnsanlar küçük görevleri önce bitirmenin büyük görevler için motivasyon oluşturmak için daha yararlı olacağını düşünür. Bunun arkasındaki mantık anlaşılabilir. Ama küçük görevlerin de enerji tükettiğini unutmamalısın.

Bütün gününü seni hedefine yönlendiren küçük görevleri yapmakla geçirirsen gün sonunda büyük görev için enerji ve motivasyonun kalmamış olabilir.

Genelde, sabahları daha fazla enerjiye sahip olursun ve bunu en çok ihtiyaç duyan görev için harcamak daha doğru olur. Günün ilerleyen saatlerinde fazla zihinsel ve fiziksel güç gerektirmeyen işleri de tamamlayarak gününü bitirebilirsin.

7. Başarısızlığı kabul et.

Son stratejimiz, başarısızlığı kabul etmek. İyimser olmak anahtar olsa da hedeflere her zaman ulaşamayabileceğini de unutmamalısın. Her şeyin düzgünce yapılmadığı, aksiliklerin yaşandığı günler olabilir.

Böyle günlerde endişelenme ve bir dahaki sefer için ders almaya bak. SMARTER hedeflerine dönersek son iki adımı hayatın her yerine uygulayarak yaşadığın olaylar ve sonuçlarından en yüksek verimi alabilirsin.

Bir gecikme yaşadığında ya da ilerlemeni not etmek istediğinde geriye dön değerlendirmelerini yap ve gerekiyorsa yeniden ayarlamalar yap.

Hedefleri gerçekleştirmek, zorlayıcı ve çok çaba isteyen bir durumdur. Çok çalışman ve bu ivmeyi sürdürmen gerekir. Başlangıçta değişime direnmek ve eski yöntemlere geri dönmek daha kolaydır. Sorun yok, merak etme!

Motivasyon, bir işe başladığında ve ona devam ettiğinde gelir. Bir dağın tepesinden aşağı yuvarlanan bir kaya gibi, bu taktikleri uyguladıkça hedefleri tamamlamak için gereken motivasyon ve enerjiyi daha kolay bulacaksın. Ve seni durduracak yoluna çıkacak hiçbir şey olmayacak. 

En iyi yeteneklerin kariyer platformu toptalent.co'ya üye ol, Türkiye'nin ve dünyanın en iyi şirketlerinin iş, staj ve kariyer fırsatlarını keşfet.