İş Hayatında Başarı Hilal Ateş

Know How Nedir?

Yeni CV örneklerini incele

Know-how beynin bir görevi yerine getirme becerisidir. Örneğin, bir bebeğe yürümeyi anlatamayız. Bebek bunu sürekli dener ve zamanla yürüyebilmeye başlar. Aynı şekilde bir müzik aletini çalmayı öğrenmek de deneyerek gerçekleşmek zorundadır, sadece teorik eğitim ile öğrenilmesi oldukça zordur. Öğrencinin beyni gördüklerini ve dinlediklerini zamanla  taklit etmeye ve tekrarlamaya çalışır. Bu taklit, tekrarlama, taklit, tekrarlama şeklinde devam eden sürecin sonunda yapabilme becerisi kazanılır.

Yürümek, bisiklete binmek, müzik aleti çalmak, araba kullanmak gibi işleri yaparken insan detaylı olarak bunları düşünmez. Örneğin; yürürken adım adım ne yapacağımızı hangi bacağımızı, vücudumuzdaki hangi kasları hareket ettireceğimizi düşünmeyiz. Bu işlemi beynimiz daha önceki tecrübelerini ve gözlemlerini kullanarak taklit ve tekrarlar yaparak  gerçekleştirir.

Know-How nedir?

Know-how insanların bir işi başarılı bir şekilde yapabilme yeteneğidir. Bununla beraber, günümüzde özellikle iş hayatında sıklıkla duyduğumuz bir kavramdır; know-how. İş dünyasındaki karşılığı ise şirketin başarıya ulaşmasına yardımcı olacak ve şirketi diğer şirketlerin bir adım ilerisine taşıyabilecek özel teknikler ve püf noktalarıdır.

Know-how terimi genellikle “know” ve “how” kelimeleri arasında bulunan bir tire ile yazılmaktadır ancak knowhow şeklinde bitişik yazımına da rastlanır. Günümüzde sıklıkla kullanılan know-how teriminin Türkçesi de merak edilmektedir. Know-how kelimesinin Türkçe karşılığı olarak “usülünü bilmek”, “bir alanda sahip olunan uzmanlık”, “yapabilme bilgisi”,  “uygulama becerisi”, “ustalık bilgisi”, “teknik bilgi” gibi kavramlar kullanılmaktadır. Bununla beraber Türk Dil Kurumu tarafından belirlenmiş kesin bir karşılığı yoktur.

Know-How Örnekleri

Know-how teknik veya stratejik olabileceği gibi özel bir taktik de olabilir. Teknik know-how (İngilizce'de technical know-how veya technological know-how) bilinen bir kavramdır. İşin tekniğinin önemli detaylarını içermektedir. Bu detaylar şirket içerisinde tutulması gereken ticari sır olarak görülmektedir. Genel olarak yapılan işin tekniği bilinse dahi, süreç içerisinde bulunan bir detay, bir püf nokta işin know-how’ının önemli bir kısmını oluşturur. Çünkü ürünün  özelleşmesi ve diğerlerinden ayrılması genellikle bu küçük teknik detay sayesinde olmaktadır.

Know-how’ın yanı sıra know-what, know-why, know-who terimlerini de sıklıkla duyarız. Know-what gerçekleri, know-why nedenleri, know-who ise iletişimi temsil eder.

Know-how kavramı konuşulurken adı sıklıkla geçen şirketler bulunmaktadır. Bu şirketler patent başvurusu için ürünlerinin teknik detayını vermekten kaçınırlar ve ürünlerini know-how ile korumayı tercih ederler.

Bir üründen veya yöntemden en verimli ve kolay biçimde yararlanabilmek için elde edilen ticari sırların tümünü kapsağı için know-how örnekleri dünya çapında oldukça fazladır. Bu kavramı sık duyulan bir örnek üzerinden anlatabiliriz. Ünlü kola üreticilerinin, ürünlerinin tarifini vermemek için ürünlerine patent almadığı bilinmektedir. Çünkü patent alabilmeleri için ürünün üretim sürecinin detaylı olarak anlatılması gerekir. Bunun rakiplerinin avantajına olacağını düşünen şirketler, patent başvurusunda bulunmamayı tercih etmektedir. Yani, know-how tekniğini kullanarak özel olarak sakladıkları tarif bilgilerini paylaşmayarak ticari sırlarını korumaktadırlar.

Know-How ve Patent farkı nedir?

İş dünyasında know-how ve patent kavramlarının sıklıkla karıştırıldığını biliyoruz. Peki know-how ve patent arasındaki farklar nelerdir? Bu iki kavramı birbirinden ayıran en önemli özellikleri nelerdir?

Know-how bir şirketin içinde oldukça az insanın bildiği ve paylaşmaktan kaçındığı teknik bilgiler veya detaylardır. Kısacası ticari sır veya sırlar olarak özetleyebiliriz.

Patent ise, know-how’dan pek çok noktada ayrışmaktadır. Patent alınırken, yapılan üretimin tüm detaylarıyla yazılı olarak anlatılması gerekmektedir. Bu yazılı metinde hiçbir detay atlanmaz. Bu sayede bu metni uygulan her üreticinin aynı sonucu alması beklenmektedir.

Buluşun patentlenerek veya know-how yöntemi kullanılarak korunması girişimcinin kararıdır. Buluşa patent alınması halinde, girişimci buluşunu yasal olarak koruyabilmektedir. Ancak bu  koruma sınırlı bir süre için ve belirli bir ücret karşılığında yapılmaktadır. Girişimin yer aldığı sektör de patent alınabilmesi için önemlidir. Patent verilemeyen özel durumlar da  bulunmaktadır. Know-how, yani buluşun ticari sır olarak saklanması, genellikle patent alınamayan durumlarda tercih edilen bir yöntemdir.

Kısacası, her iki yöntemin de kendine göre avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır. Girişimcinin kendi buluşu için en uygun olan yönteme karar vermesi tavsiye edilmektedir.

İş Hayatında Know-How Önemi

Know-how kavramının iş hayatındaki önemini az çok anladık. Günümüzde ürününü know-how olarak koruyan şirket sayısı hiç az sayılmaz. Özellikle değişimin ve yeniliklerin hızlı yaşandığı bazı sektörlerde ve özel ürünlerde, ürünü korumak için know how’a başvurulmaktadır. Gizli ve özel bilgisini paylaşmak istemeyen şirketler, patent alınırken istenen detaylı tarif veya teknik bilgileri paylaşmaktan kaçınmak için know-how’ı tercih etmektedir. Ancak patentle elde edilen yasal hakların da şirketin yararına olduğu unutulmamalıdır. Bu konuda karar şirketindir ve ürününü nasıl koruyacağına, ürünün özelliklerini ve bulunduğu sektörü de dikkate alarak şirket karar verir.

En iyi yeteneklerin kariyer platformu toptalent.co'ya üye ol, Türkiye'nin ve dünyanın en iyi şirketlerinin iş, staj ve kariyer fırsatlarını keşfet.