İş Hayatında Başarı Nehir Tuna

Kısa bir zaman önce ev arkadaşımla konuşmamızı düşünüyordum. Fark ettim ki bir saat önce konuşurken iyi bir dinleyici olamamışım. Yan odada olduğunu bildiğim için ona seslendim “Az önceki sohbetimiz hakkında düşünüyordum ve özür dilemem gerektiğini düşündüm. Seni tam olarak dinlememiş ve konuşmamıza tam olarak yoğunlaşamamışım. Özrümü kabul eder misin?”  Ve “Hangisi için?” diye cevap verdi.

Yüzüme gözüme bulaştırdığımı düşündüm, ama ne kadar kötü bir dinleyici olduğumu bilmiyordum. Bu bir sorundu. Çoğumuz ortalama veya iyi bir dinleyici olduğumuzu düşünürüz. Maalesef bu sadece kafamızda kurduğumuz bir durumdur.

Genellikle iyi bir dinleyici olmamızın önüne geçen şey düşüncelerimizdir. Kafamızın içindeki küçük ses duyduğumuz her şeyi yargılar, değerlendirir, tartışır ve analiz eder. Birkaç müdür ile görüşüp neden dinlemediklerini sorduğumda şu cevapları aldım;

• Bazen katılıp katılmadığımı görmek için dinliyorum.
• Genelde ne cevap vermem gerektiğini düşünüyorum.
• Söylenen şeyin benim için negatif bir etkisi var mı diye anlamak için dinliyorum.
• Bazı insanları dinlemiyorum çünkü ne diyeceklerini biliyorum.
• Evet biliyorum dinlemiyorum, çünkü o insanın söylediğinden çok kendi fikirlerimi düşünüyorum.

Bu cevaplardan da anladığım üzere, insanlar kendi düşünceleriyle meşguller. Bu durumdayken tabiki karşılarındakini dinlemiyor veya gönderilen mesajı almıyorlar.

Mükemmel bir dinleyici olmak için kolayca uygulanabilen stratejileri sizin için sıraladık;

1. Düşündüğünüzü fark edin ve durdurun.

Düşünceleriniz kafanızı dağıtıyorsa, içinizdeki sese dur demeyi öğrenin. Küçük sesin varlığını fark edin ve durdurun. Eğer yapamıyorsanız, karşınızdakinden özür dileyip görüşmeyi tam olarak konsantre olabileceğiniz bir zamana ertelemeniz sizin için daha iyi olacaktır. Dinlemek ve fikirlere katılmak gerçekten yaşayana kadar rol yapabileceğiniz bir konu değildir. İnsanlar o an orada olmadığınızı anlayabilir.

2. Hiçbir varsayımda bulunmayın.

Eğer kendinizi karşınızdaki kişinin söyledikleri hakkında olumsuz eleştiriler yaparken buluyorsanız, soru sorma bölümüne geçerek doğruluğunuzu ölçebilirsiniz. Mesela, “Bu düşünceye ulaşmanızı sağlayan veriler var mı?” veya “Bu fikre nasıl kanaat getirdiğini benimle paylaşır mısın?” gibi sorular size yardımcı olacaktır. Sorular anlayışınıza derinlik katar ve karşınızdakini daha iyi dinlemenize yardımcı olur. Ama soru sormaz ve sadece varsayımda bulunursanız bunu yaşayamazsınız. Kendinize sorun “Eğer soru sormazsam neleri kaçırabilirim?”

3. Dikkatinizi dağıtan şeylerden uzak durun

Elektronik aletlerin kullanımı sayesinde kafamız hep dağılıyor. Birinin başka birine tamamen yoğunlaşıp yoğunlaşamadığı merak ediliyor. Bilgisayarınızı kapatın, telefonunuzu sessize alın ve ulaşamayacağınız bir yere koyun. Birine dikkatinizi vermişken herhangi bir elektronik eşyanızın sohbetinizi bölmesi saygısızca olur. Siz karşınızdaki kişinin siz konuşurken mail atmasını veya mesaj atmasını istemezsiniz. İnsanlara tam olarak odaklanın.

4. Vücut dilini iyi kullanın

Konuşmadan da konuyla ilgilendiğinizi karşıya gösterin. Mesela, konuşan kişiyle göz kontağını kesmeyin. Yavaşça dinlediğinizi gösterecek şekilde eğilin. Fikir paylaşımı yaparken daha fazla duymak istediğinizi gösteren el hareketleri yapın.

Konuştuğunuz kişiyle aynı seviyede oturun. Tüm vücudunuzu konuşan kişiye çevirin ve aranızda rahat edeceğiniz kadar boşluk bırakın. Beden diliniz karşınızdakini fikir paylaşırken daha rahat hissettirecektir.

5. Kavradığınızı açığa kavuşturun

Konuşmanın herhangi bir yerinde anladığınızı özetlemekten kaçınmayın. Bunu yapmanız karşınızdaki kişiyi anlamaya çalıştığınızı gösterir. Eğer anlamadığınız söylenirse endişelenmeyin çünkü yanlış anladığınız yeri düzelteceklerdir. Önemli olan anladığınız şeyi tam olarak aklınızda oturtmanızdır.

6. Konuşmaktan çok dinleyin

Bize iki kulak ve bir ağız verilmiş. Konuşmadan önce iki kere dinlememiz gerekir. Dinlerken karşınızdakinin konuşma sırasını çalmayın. Konuşan kişinin dikkatinin dağıldığını fark ettiğinizde söze girebilirsiniz, verilen mesaj hakkında bir şeyler anlatıp anlatılanları destekleyebilirsiniz.

Bazı insanlar bunu aynı noktada olduğunu göstermek için kullanır. Ama genelde söz kesmek saygısızlık olarak algılanır. Eğer anladığınız şeyden emin olmak için soru sormuyorsanız çok konuşuyorsunuz demektir. Karşınızdakinin cümlesini bitirmesine izin vermemek kabul edilemez.

7. Sabırlı olun

Deneyimli bir dinleyici için bile dinlemeyi öğrenmek ve tam odaklanmak çok kolay değildir. Eğer ajandanızda yapılmayı bekleyen şeyler sizin dikkatinizi dağıtıyorsa karşınızdakine odaklanmanız biraz sabır ve azim gerektirir.

Dinlemeye başlamadan önce, karşınızdakine vereceğiniz zamanınızı iyi ayarlamanız gerekir. Eğer kafanızdaki diğer konular yüzünden konuya odaklanamayacağınızı düşünüyorsanız, görüşmeyi başka bir zamana ertelemeniz iyi olacaktır. Örneğin “Bu önemli bir konu ve daha çok konuşmak istiyorum.”, “Maalesef, az sonra başka planlanmış bir görüşmeye gitmek zorundayım.” Ve “Döndüğümde konuşmaya devam etsek sana uygun olur mu?” gibi sorular uygun olacaktır.

Daha iyi dinleyebilmek için sorumluluk almanız gerekir.

8. Anlamını sorun

İyi bir dinleyici olmanın bir sırrı da hareketlerin, sözlerin arkasında hislerin olduğunu bilmektir. Eğer söylenen sözün anlamı hakkında şüpheleriniz varsa, açıkça sorun. Örneğin birinin alındığını düşünüyorsanız “Kızmaya başladığını hissediyorum, nedenini anlatır mısın?” sorusu anlamanıza yardımcı olacaktır. Veya biri anlamadığınız bir şey söylediğinde “Toplantı sonrası –Müthiş! Şimdi ne yapmamız gerek?- dediğini duydum, ne demek istediğini anlatır mısın?” gibi sorarsanız sizin için de daha iyi olacaktır.

Önemli olan insanların hislerini, dediklerini ve davranışlarını gözlemleyip ne demek istediklerini anlamaya çalışmaktır. Fark ettiyseniz bu özellikler tamamen odaklanarak birini dinlemekten geçmektedir. Zor olan ise mesajın arkasında gizlenen mesajı çözmektir.

9. Dikkatiniz dağıldığında özür dileyin

Bir anda konuşma ortasında dikkatinizin dağılması çok normaldir. Böyle bir durumda dikkatinizin dağıldığını izah edin, özür dileyin ve tekrar odaklanın. İyi bir özür karşınızdaki kişiyle olan ilişkinizi de pekiştirecektir.

Mükemmel bir dinleyici olmak pratik ve beceri gerektirmektedir. Ayrıca dinleme konusunda gelişmeniz gerektiğinin bilincinde olmanız da önemlidir. Dikkatimizin dağılması bizim elimizde olan bir şey değildir. İyi bir dinleyici olmanın gayret harcamaktan ve diğerleriyle iletişim kurabilmekten geçtiğini unutmamalıyız.

Herkes dinlendiğini ve anlaşıldığını bilmek ister.