Sektörünü ve Departmanını Seç Melike Yıldız

Perakendenin tam doğası, amacı ve işlevi ile ilgili bazı kafa karışıklıkları devam etmektedir. Tedarik zincirinin temel taşlarından biri olan perakende çok büyük bir öneme sahiptir. Peki, tam olarak perakende nedir?

Bu içeriğimizde perakendenin ne olduğunu, perakendecilerin tam olarak ne iş yaptıklarına ve perakende türlerine değineceğiz.

Perakende nedir?

Kısaca perakende, ürün veya hizmetlerin tüketim için doğrudan son kullanıcıya satılmasıdır. Yani, perakende; bir ürünün veya hizmetin kullanım için tüketiciye satışını tanımlar. Perakende tedarik zincirindeki son adımı oluşturur ve bu nedenle bitmiş ürünlerin gerçek tüketicilere dağıtılmasında önemli bir rol oynar.

Perakende satışta, satılan mallar daha sonraki satışlar veya ticari amaçlar için tasarlanmamıştır. Genel olarak perakende satışlar, bireysel veya küçük miktarlardaki ürünlerin tüketicilere ulaştırılmasıyla ilgilidir. Perakendeciler hazır olan ürünü alıp satarlar. Ürünler, mağaza gibi tek bir satın alma noktasından doğrudan müşteriye aktarılır.

Bu kapsamda, satışlarda ne kadar çok artma gözlemlenirse ekonominin büyümesine o denli katkı sağlanır. Yapılan tüketici harcamaları bir ülkenin ekonomik olarak gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) göstergesidir. Tatil dönemleri, bayram zamanları ve özel günler tüketicinin daha çok alışveriş yapmasını sağlar. Oteller, restoranlar, kuaförler, mağazalar, pazarlar vb. örnek olarak verebiliriz. Black Friday gibi yapılan çalışmalar hem durgunluğu canlandırmış hem de ekonominin gelişmesi ve satışların artmasına olumlu katkıda bulunmuştur.

Perakende sektöründe ABD ülke olarak ön plandadır. ABD’nin tüketici harcaması %70 olarak karşımıza çıkar. Perakendecilikte yılda kazanılan dolarlar ABD’nin ekonomik anlamda büyümesine katkı sağlar.

Perakendeci ne demek?

Perakendeci, malların tüketiciye nihai satışından sorumlu olan herhangi bir ticari kuruluştur. Bir perakendeci tek bir kişi, bir perakende mağazası veya hatta bir çevrimiçi satıcı olabilir. Tanım gereği, perakendeciler genellikle ürün ve hizmet üretiminde yer almazlar. Ürünleri bir tedarikçiden temin ederler ve bunları son kullanıcıya satmaktan sorumludurlar.

Perakendecilerin en çok sattığı ürün çeşitlerini şöyle listeleyebiliriz: Giyim, gıda, dayanıklı ürünler, kitap vb.

Perakendecilik nedir?

Perakendecilik, bir üreticiden, tedarikçiden veya distribütörden ürün ve/veya hizmet tedarik etme ve bunları son kullanıcıya satma eylemi veya sürecidir. Bir bakıma perakendecilik, müşteri ile tedarik zincirinin geri kalanı arasında doğrudan bir bağlantı oluşturur.

Perakendecilikte kâr elde etmek için ürünlerde fiyat artışına gidebilir ve fiziksel bir mağaza ya da e-ticaret alışveriş siteleri aracılığıyla perakendecilik faaliyetleri yürütebilirler.

Perakendecilik türleri nelerdir?

Ürün ve hizmetler açısından bakıldığında perakendecilik büyük bir paya sahiptir. Farklı satış tekniklerine dayanarak tüketici ihtiyacına cevap veren perakendecilik türleri vardır. Kimi mağaza perakendeciliği kimi internet tabanlı, hizmet üzerine perakendecilik faaliyetleri yürütebilir.

Perakendeciler sadece ürün satmakla kalmazlar bazende hizmet satarlar. Amazon marka olarak hem dijitalde varlığını göstermiştir hem de fiziksel mağaza perakendeciliği yaparak satışlarını arttırmış. Tüketiciyle doğrudan ve dolaylı olarak temas kurmuş başarılı bir şirket olarak yerini alır. Bazen bir ürünü doğrudan satın alabileceğimiz gibi bazende aracılar vasıtasıyla satın alabiliriz. Bu nedenle 6 çeşit perakendecilik türü bulunur. Bunlar:

• İnternet Tabanlı (E-Ticaret) Perakendecilik
• Mağaza Perakendeciliği
• Mobil Perakendeciliği
• Mağaza Dışı Perakendecilik
• Kurumsal Perakendecilik
• Hizmet Perakendeciliği

İnternet Tabanlı (E-Ticaret) Perakendecilik

Web siteler aracılığıyla mal satışının gerçekleştiği perakendecilik türüdür, e-ticaret olarak da adlandırabiliriz. Mağaza gibi fiziksel giderler bulunmadığı için ürün fiyatlarında artış ya da azalma görülür. Günümüz teknolojisinin bu kadar ilerlemesi ve teknolojik gelişmeler online alışverişi ortaya çıkarmıştır. İnternet tabanlı perakendecilk, ağızdan ağıza pazarlamanın yükselişi, internet kullanımının artışı, online alışverişin faydası, bilgisayar kullanımının artması, online güvenlik sistemlerinin gelişmiş olması ile yaygınlaşmıştır.

Hizmet Perakendeciliği

Çeşitli birçok ürünün bir araya getirilmesine ve tüketiciye sunulmasına hizmet perakendeciliği denir. Hizmet perakendeciliğinde mağaza olma zorunluluğu bulunmaz dükkân, internet, mağazada da hizmet perakendeciliği yapılabilir ve bu açıdan büyük bir öneme sahiptir. İnternette ürünü sepete ekleme yapılırken, mağazada ürünü görürüz dokunuruz daha yakın temasla daha iyi gözlem yapma fırsatımız olduğundan  hizmet sektörü geniş bir alana yayılmıştır. Restoran, otel, kafeler hizmet perakendeciliği örneğidir.

Mağaza Perakendeciliği

Fiziksel olarak tüketici ürünleri görerek alışveriş yaptığı perakendecilik türüdür. Buna örnek olarak dükkân, süpermarket, özel mağazalar, ilaç mağazaları, katalog showroomları, indirim mağazaları, perakende mağaza türleridir.

Mağaza Dışı Perakendecilik

Üretici ve tüketici arasında gerçekleşen perakendecilik türüdür. Doğrudan satış ve otomatik satış olarak 2’ye ayrılır. Tüketici mağazaya gitmeden bir reklam bağlantısıyla ya da televizyon, dergi, gazete aracılığıyla gerçekleştirdiği bir sistemdir. Fiziki mağazaların çok olduğu gibi online e-ticaret mağazalarının da sayısı bir hayli fazladır. Peki, bu perakendecilik türünün avantajlı ve dezavantajlı özellikleri nelerdir?

Mağaza dışı perakendeciliğin avantajları:

1. İletişim müşteri ve perakendeci arasında gerçekleşir.
2. Mağazaya gitmeye gerek yoktur.
3. Müşteriye kolaylık sağlar.
4. Maliyeti düşüktür.
5. Tüketicinin seçme olanağı vardır.
6. Tüketiciyi tanıma olanağı vardır.
7. Tüketici en çok hangi ürünleri favorilemiş yapmış, sepete eklemiş ya da yorum yapmış görülebilir.

Mağaza dışı perakendeciliğin dezavantajları:

1. Satıcıların ayıplı ürün göndererek ya da alıcıyı zora sokan davranışlarda bulunmaları buna örnek olarak gösterilebilir.
2. İşlem ücretlerinin yüksektir.
3. Alıcı ve satıcı arasında bilgisayar alt yapı sisteminin yüksek güvenlik özellikleri bulunmalı ama bu mal veri tabanları pahalıya mal olabilir.
4. Teknik elektronik sorunların olması ve hala düzeltilememiş olmaları.
5. Tüketici ürünle doğrudan temas kuramaz ve dokunamaz.

Kurumsal Perakendecilik

Zincirleşmiş büyük mağazalar, bayilikler, franchising özelliği gösteren perakendecilik türüdür. Kurumsal perakendecilikte belli ve ortak ürün satışı yapmak önemlidir.

Mobil Perakendecilik (E-Perakendecilik)

Telefon aracılığıyla gerçekleşen perakendecilik türüdür. Teknolojik gelişmelerin hızlanmasıyla tüketiciler artık daha hızlı, daha güvenilir ve daha çabuk tüketme isteğine sahiptirler. Tüketiciye en hızlı şekilde ihtiyaçlarına cevap veren işletmeler bir adım önde olmuşlardır.

Mobil perakendeciliğin gelişmesinde sağlam temelli veri alt yapısının olması, kolayca ulaşım ve güvenlik teknolojisiyle donatılan mobil perakendecilik alışverişte tercih sebebidir. Tablet, bilgisayar ve telefonlarla alışveriş yaparken mobilden mağazaya gitme gereksinimi duymayız. Böylelikle zamandan tasarruf etmiş oluruz. İstediğimiz saate alışveriş yapma imkânımız olur.

Bir tüketici için en önemlisi memnun ve tatmin edici yapılan alışveriştir. Alıcı yaptığı alışverişten memnun kaldığı sürece ekonomik büyüme katkı sağlamış olur. Çok kanallı bu ortamlarla ister mağazada satış ister elektronik ortam istersen de mobilde satış gerçekleştirilebilir. İşletmeler arası internet aracılığıyla ürün ve hizmet satışının gerçekleştiği perakendecilik türüdür. Mobil perakendecilik B2B yani tüketiciden tüketiciye ya da işletmeden tüketiciye B2C işletmeden tüketiciye perakendeciliğiyle online satış gerçekleşir.

Perakendeciliğin önemi nedir?

Günlük yaşantımızda perakende mağazaları, süpermarketler hayatımızda aktif bir rolü vardır. Perakende sektör olarak hem yerel hem de küresel çapta tüketicilere ürünler açısından çok çeşitliliği sağlar. Ekonominin gelişmesine ve destelenmesine katkı sağlar. Sektör olarak perakendecilik ne kadar büyük olursa o kadar çeşitlilik artar.

Bu artan çeşitlilik perakende satışla tüketiciler ve üreticileri bir araya getirir. Fiziksel bir mağazanın bulunduğu konum ve tüketici davranışları perakendeciliğin önemi ve faydalarına vurgu yapar.

Hem e-ticaretin gelişmesi hem teknolojik gelişmelerin bu denli yaygınlaşması tüketici ve perakendecileri ortak bir payda da buluşturmuştur. Ürünü üreten ve tüketiciye ulaştıran kişi perakendecilerdir. Üretici ve tüketici arasındaki ilişkiyi düzenleyen perakendecilerdir. Tüketicilerin ürünlere kolay bir şekilde ulaşmalarını sağlayarak tüketicilerin mutlu olmalarını sağlamış olurlar. Tedarik zincirinin bir parçasını da perakendeciler oluşturur. Böylelikle kapıya kadar teslimat, müşteri memnuniyeti, güvenli ödeme, kaliteli ürün gibi özellikleri bulunur.

Üreticiyle tüketiciyi bir araya getiren perakendeciler hem ülke ekonomisine katkı sağlamış olur hem de insanlara iş istihdamı olanağı sağlar. Perakende mağazacılık sistemiyle çalışanlar ve işverenler açısından tüketiciyle karşılıklı iletişim kurulur.

Perakendecilikteki bu çeşitlilikler en çok giyim, gıda, otomobil bayileri, en başta bulunur. 15 kategoride bunları ele alabiliriz:

1. Giyim
2. Büyük mağazalar
3. Otomobil bayi ve parçaları
4. Mağaza dışı perakendeciler
5. Elektronik cihaz mağazaları
6. Market ve süpermarketler
7. Spor malzemeleri
8. Bahçe malzemeleri
9. Eczane ürünleri
10. Güzellik ürünleri
11. Eğlence ve konaklama
12. Mobilya mağazası
13. Benzin istasyonları
14. Hobi malzemeleri
15. Mağazalar

Toptalent.co’da yer alan Satış ve Pazarlama sertifika programları ile kendini bu alanda geliştirebilirsin.

Perakendeciliğin işlevleri nelerdir?

Şimdi, perakendeciliğin bazı temel işlevlerine bir göz atalım.

1. Malların depolanması ve saklanması perakendenin temel işlevlerinden biridir. Mallar toptancılardan tedarik edildikten sonra, tüketiciye satılmadan önce depolarda uygun şekilde depolanmalıdır.
2. Mamul malların satın alınması ve montajı, perakendeciler tarafından gerçekleştirilen bir diğer önemli işlevi oluşturur. Depolama ve saklama ile birlikte bu ikisi ilk ve en önemli faaliyetlerdir.
3. Satıştaki ürünler hakkında müşterilere bilgi sağlamak da perakendecilerin görev alanına girmektedir. Ayrıca, talebe göre malların uygun şekilde tedarik edilmesini sağlamak için bu tür bilgiler toptancılarla da paylaşılmalıdır.
4. Satıştaki mallar için talep tahmini perakendeciler tarafından yapılmalıdır. Uygun talep tahmini, herhangi bir zamanda tüketicilerin ihtiyaçlarını karşılamak için gereken envanter miktarını anlamanın anahtarıdır.
5. Pazarlama elbette perakendeciliğin bir diğer gerekli işlevidir. Hem geleneksel hem de dijital uygun perakende pazarlama çabaları, perakendenin başarısı için hayati öneme sahiptir.

Perakendeciliğin faydaları nelerdir?

Perakendeciliğin ekonomik ve coğrafi açıdan tüketiciye, ülke ekonomisine pek çok katkısı vardır. 6 önemli faydası şu şekildedir.

1. Teknolojik  Açıdan
2. Yer Açısından
3. Şekil Açısından
4. Zaman Açısından
5. Ekonomik Açıdan
6. Mülkiyet Açısından

Teknolojik Açıdan

Teknolojik gelişmelerin etkisiyle hem ürünü geliştirmek, ürünün satışını sağlamak, fiziksel mağazada ya da çevrimiçi ürün satışı yaparken teknolojik gelişmelerden yararlanırız. Geleneksel zorluklara göre teknolojik kolaylıkları benimseyerek daha kolay işlerimizi gerçekleştirebiliriz. Teknolojik açıdan bakıldığında ekonomik, sağlık, giyim, gıda, otomobil gibi birçok sektöre katkısı vardır.

Yer Açısından

Alıcı isteği ön planda tutularak gerçekleştirilirse perakendeci daha fazla satış yapmış olur ve alıcının istediği yerde yapılan satışlar alıcıyı memnun ederek daha fazla satış olur. Alıcı isteğinde yer sınırlandırması yapılırsa müşteri ürüne ulaşamaz ya da üründen vazgeçebilir. Bu tarz durumların yaşanmaması adına alıcı memnuniyeti ve müşteri ilişkilerine önem verilmeli.

Şekil Açısından

Ürün özelliklerinde değişikliğe gidilmelidir. Günümüz teknolojik koşullarının da değişmesiyle ürünlerde ne kadar çok değişiklik olursa ürünler cazip hale gelir. Bu tarz hizmetler sunulması ürünü diğer markalardan ayırarak ayırt edici hale getirir. Örnek olarak; mobilya mağazalarından alınan bir ürünün eve montaj hizmetlerinin olması, ya da kurulumu yapılan bir çamaşır makinenin belli başlı özelliklerinin alıcıya doğrudan temasla anlatılması alıcıyı memnun ve tatmin eder. Bu yüzden şirketler ve markalar geleneksellik yerine teknolojiden daha fazla yararlanmalı ve ürünlerini sürekli yenileyerek kendilerini geliştirmelidirler.

Zaman Açısından

Tüketici ürün satın alırken ürünün zamanında eline ulaşmasını ister. Bu konuda perakendeciye büyük görevler düşer. Perakendeci zamanlamasını doğru yapmalıdır ve müşterisini zor duruma sokmamaya özen göstermeli. Alıcı ve satıcı arasındaki en önemli kavram zamandır. Zaman konusunda alıcıya karşı dürüst olunmalıdır. Ne kadar dürüst olunursa o kadar sadık müşteriye sahip olunur.

Ekonomik Açıdan

Tüketiciyi ne kadar çok satın almaya teşvik edilir ve desteklenirse ekonomik artışlarda o denli canlanır. Bu yüzden ekonomik açıdan bakıldığında perakendeci ürünü üreticiden alır, küçük mallara bölerek tüketiciye ulaştırır. Ne kadar harcama yapılırsa o kadar ekonomik büyüme olur. Bu konuda ABD’yi örnek olarak verebiliriz. Amazon.com, yine buna güzel bir örnektir. Ekonomik büyüme için indirimler yapılmalı özel günlerde tüketiciyi teşvik ve memnun edecek düzenlemelerde bulunulmalı. Bu ekonomik büyüme dünya çapında perakendecilik açısından çok geniş bir paya sahiptir.

Mülkiyet Açısından

Tüketicilere mülkiyet hakkının verilerek ürün hakkında bilgi edinilmesi, garanti belgesinin olması, satış formunun doldurulması, karşılıklı olarak 2 nüshanın bulunması ve biri alıcıda diğeri de satıcıda bulunması mülkiyet hakkının korunmasını sağlar.

En iyi yeteneklerin kariyer platformu toptalent.co'ya üye ol, Türkiye'nin ve dünyanın en iyi şirketlerinin iş, staj ve kariyer fırsatlarını keşfet.