Sektörünü ve Departmanını Seç Ezgi Taşoğlu

İş dünyasında pek çok şirket türü mevcut. Şirket yapıları hakkında bilgi sahibi olmak isteyenler ya da şirket kurmayı arzulayanlar için akla ilk gelen tür şahıs şirketleri olmaktadır.

Peki ya şahıs şirketi nedir? Nasıl kurulur? Ve özellikleri neler? Gelin hep birlikte keşfedelim.

Şahıs şirketi nedir?

Bir veya birden çok kişi tarafından kurulabilen, genellikle tek kişi tarafından basit usulle kurulan tüm kâr ve zarar mesuliyetleri şahsi olan ticari kuruluşa, şahıs şirketi denir. Şahıs şirketlerinin tüzel bir kişiliği yoktur. Şahıs şirketi sahibi, işten farklı bir yasal statüye sahip değildir. Şahıs şirketi isim örneği olarak, genellikle işletme sahibi şahsın isim soyadı, ticari unvan olarak kullanılmaktadır.

Şahıs şirketinin sahibi, tüm olumlu ve olumsuz riskleri üstlenir. Şahıs şirketinde genellikle ortak ya yoktur ya da sayısı azdır. Şahıs şirketinde elde  edilecek riskler oldukça büyük olduğundan varsa, ortaklık payının satılması ya da devredilmesi gibi unsurlar zor gerçekleşip, ancak diğer tüm ortakların ortak iştiraki ve onayıyla mümkün olmaktadır. Tüm borç ve yükümlülüklerden doğrudan şahıs şirketi sahibi sorumludur. Kâr ve zarar, kişinin vergi beyannamesinde işlenmektedir.

Şahıs şirketlerinin kuruluşu iş dünyasında oldukça yaygındır. Şahıs şirketleri, en yaygın iş yapısı biçimidir. Özellikle e-ticaret olgusunun yaygınlaşmasıyla şahıs şirketleri daha çok yaygınlaşmıştır. Şahıs şirketi kurulması ve işletilmesi diğer türlere kıyasla daha basit ve hızlıdır. Şahıs şirketinde, ortak sayısının azlığı ya da çoğunlukla tek mal sahibinin varlığından söz edildiğinden ötürü, daha fazla yönetim yapısının esnekliğinden söz edilir. Şahıs şirketinin diğer şirket yapılarına oranla daha az yasal kontrole sahip olma daha düşük maliyetlerle kurulabilme gibi avantajları vardır.

Şahıs şirketi nasıl kurulur?

Şahıs şirketi kurma kararı verildikten sonra, şahıs şirketi kurma işlemleri son derece hızlı ve pratik olacaktır. Genellikle şahıs şirketlerinde şirket sahibinin ad ve soyadı kullanılmakta olup sağlanacak olunan hizmetin açıklaması da belirtilerek şirket adı olarak kullanılmaktadır. Bağlı olunan vergi dairesine, şahıs şirketi kurmak için gereken belgeleri hazırlayarak vergi dairesine şahsen belgeler şahıs şirketi sahibi tarafından iletebilir. Şahıs şirketi kurma işlemlerini, işletme sahibi vekaletini mali müşavir ya da muhasebeciye kendi adına vererek bu işlemleri kolayca da gerçekleştirebilir.

Günümüzde devlet altyapısının da hızla teknolojik çağa entegrasyonu sayesinde bu işlemler, e-Devlet üzerinden şirket kuruluş işlemleri adımları izlenerek online olarak da gerçekleşebilmektedir. Defter tasdik işlemlerinin yapılması, vergi dairesinin yoklama tutanağının beklenmesi ardından vergi levhasını alınmaktadır. Daha sonra ilgili ticaret odasına kayıt olunması gerekmektedir. Şirket açılışının yapılması amacıyla iş yeri çalıştırma ruhsatı alınması gerekmektedir. Şahıs şirketinin BAĞKUR başvurusu sonrası, şirketin kaşe basımı akabinde şirket açılımı tamamıyla gerçekleşmiş olmaktadır.  Fatura, e-fatura, irsaliye, gider makbuzu basımıyla şirket ticari faaliyetlerine başlayabilmektedir.

Bunların yanında, bir şahıs şirketini kurma maliyeti 2021 yılı itibariyle, 550-700 TL arası arasındadır. Şahıs şirketinin kapanması hususunda, limited ve anonim şirketler gibi tasfiye sürecine girilmeden iş yerini fiilen terk etme koşulunun sağlanmasıyla, şahıs şirketi kolay ve hızlıca kapanışı yapabilir. İşe başlama ve bırakma bildirim formunun doldurulmasıyla, iş yeri kapatma dilekçesinin bir ay içerisinde vergi dairesine iletilmesi gerekmektedir. Daha sonra varsa yazar kasanı sıfırlanması kullanılmamış faturalar ve varlıkların bildirilmesi aşaması sonrasında şirketin kapatılması işlemi sonlandırılmış olmaktadır.

Şahıs şirketi kurmak için gerekli belgeler nelerdir?

Şahıs şirketi kurmak için gerekli belgeleri hazırlamak için adres belirtilmesi gerekmektedir. Belirtilecek iş yeri adresi, home office çalışma koşulları olacak ise ev adresi de belirtilebilmektedir. Gereken diğer belgeler ise;

• İş yeri kira sözleşmesi veya iş yeri kendinize aitse tapu belgesi
• E-Devlet üzerinden de alınabilen bir ikametgah belgesi
• Nüfus cüzdan fotokopisi
• Şirket sahibinin iki adet fotoğrafı
• Noterden alına bilinen, muhasebeci vekaleti
• Noterden alına bilinen, şahıs imza beyannamesi gerekmektedir. 

Şahıs şirketi limited şirkete çevirme mümkün mü?

Türk Ticaret Kanunu’na göre tüzel kişiliği olmayan şahıs şirketinin, yapısını değiştirme yolu ile tüzel kişiliği olan limited şirkete dönüşebilme hakkı vardır. Eğer bir şahıs şirketi kendi türünden limited şirketine çevrilecek ise, şirketin çok ortaklı olma durumunda, diğer taraflarla ortaklık hususunda ayrıca anlaşmaları gerekmektedir. Şahıs şirketi, limited şirket  dışında kolektif şirket, anonim şirket, komandit şirket veya bir kooperatife de dönüşebilir.

Şahıs şirketini, işletmenin kapanış kaydını yapmadan üzerinde kayıtlı tüm mal varlığı ile limited şirket veya anonim şirket gibi farklı türlere dönüşümünün yapılmasıyla, şirket, bir  tüzel kişilik haline gelmektedir. Şahıs şirketinden limited şirkete çevrilmenin avantajları arasında, şahıs şirketinin üzerinde bulunan tüm taşınmazlar tapu harcı gibi tüm harçlardan istisna sayılarak vergi ödenmemesi, şahıs şirketine ait taşıtların tamamını vergisiz bir şekilde limited şirkete aktarımı, KDV beyannamesinde yer alan devir olan KDV tutarını limited şirkette de kullanılabilme hakkı gibi pek çok avantaj sayıla bilinir.

Şahıs şirketinden limited şirkete dönüşmeye yani bu tür değişikliğine karar verildiğinde ise; istenen evraklar, tür değiştirme raporu, tür değiştirme planı, tür değişikliği yapan işletmenin özvarlığının tespitinin yapıldığı YMM veya SMMM raporu, son bilanço ve gerektiğinde ara bilanço belgelerinin şahıs tarafından onaylanıp, sunulması, sicillerde kayıtlı bulunan mal  değerinin tespitinin yer aldığı mal ve hak listesinin sunulması, YMM veya SMM raporu ve YMM / SMM faaliyet belgesi, işletmenin ticari unvanı, işletmenin adresi gibi bilgilerin belgelerle sunulması gerekmektedir.

Son olarak, şahıs şirketinin en güzel yanı, bir anda her şeyi bir araya getirmek zorunda olmamanızdır. Bir yan iş başlatabilir, teorilerini test edebilir, pivot yapabilir ve hatta gerekirse baştan başlayabilirsin; hepsi çok az güçlükle veya taahhütle. Bu, onu bir fikrin tohumunu hayallerinizdeki işe dönüştürmek için ideal bir yapı haline getirir.

En iyi yeteneklerin kariyer platformu toptalent.co'ya üye ol, Türkiye'nin ve dünyanın en iyi şirketlerinin iş, staj ve kariyer fırsatlarını keşfet.